Wist je dat jij een superkracht hebt? Nee? Nou laat je me dan iets vertellen over het fenomeen ‘Slaap’.
De laatste jaren is er steeds meer onderzoek naar het fenomeen 'slaap'. Waarom
slapen wij eigenlijk? Evolutionair lijkt dat niet handig. Als je slaapt ben je buiten bewustzijn, en dus erg kwetsbaar. Een foutje van moeder natuur misschien? Integendeel, een goede nachtrust is essentieel voor een geestelijk en lichamelijk gezond en vitaal leven.
We kennen drie soorten slaap: REM slaap (Rapid Eye Movement) en NREM slaap (Not Rapid Eye Movement). Deze laatste wordt dan weer onderverdeeld in lichte en diepe NREM slaap. Elke vorm van slaap is even essentieel.
Stel je voor dat er een pil uitgevonden zou worden die je langer laat leven, je geheugen verbetert, je creatiever maakt. Een pil die je er aantrekkelijker uit laat zien, je slanker houdt en je snaai-zin verlaagd. Een pil die je beschermt tegen kanker en dementie, verkoudheid en de griep op afstand houdt. Het risico op hart- en vaatziektes verlaagd, op diabetes, op (sport)blessures. Een pil die je gelukkiger laat voelen, minder depressief en minder gespannen.
Zou je geïnteresseerd zijn? Ik vermoed de meeste mensen wel.
Zou je geloven dat er zo’n pil bestaat? Ik vermoed de meeste mensen niet…
Maar als zo’n pil zou bestaan, dan zou de uitvinder binnen de kortste keren miljardair zijn vermoed ik...
Gek genoeg is het niet een magische pil, maar een goede nachtrust wat dit voor je kan doen. En dan niet één keer in de week, maar structureel elke nacht gemiddeld 8 uur slapen levert, wetenschappelijk bewezen, bovenstaande voordelen op. Je zou dit dus best kunnen omschrijven als een superkracht.
Toch komen de meeste mensen vaak maar tot 6 à 7 uur slaap per nacht. Voor de duidelijkheid: het gaat over kwalitatieve slaap. Niet de tijd dat je (wakker) in bed ligt.
Wat maakt dat (anderhalf)uur nou voor een verschil, zou je zeggen. Nou behoorlijk wat: Wist je bijvoorbeeld dat de dag na het ingaan van de Zomertijd, als we dus vaak een uur korter slapen, het aantal hartaanvallen wereldwijd piekt? De enige oorzaak die daarvoor aan te wijzen valt is het uur minder slaap dat mensen dan hebben. Iets om over na te denken, toch…
Gelukkig gebeurt ook het omgekeerde bij het ingaan van de Wintertijd.
Nog een, minder heftig, voorbeeld om te illustreren wat voor mogelijke consequenties zelfs maar een uur minder (of meer) slaap heeft:
Onderzoek* heeft aangetoond dat de kans op sportblessures na een nachtrust van 8 uur ongeveer 35% is. Bij 7 uur is dit 60% (+25%) en bij 6 uur zelfs 73% (+37%). Na een nachtrust van 9 uur is de kans op blessures daarentegen nog maar ongeveer 17% (-18% t.o.v. 8 uur nachtrust). Scheelt best veel, een uur meer of minder slaap, toch?
In onze moderne 24-uurs maatschappij is slaap (nachtrust) jammer genoeg nogal eens een ondergeschoven kindje. Het feit dat succesvolle, bekende mensen zoals o.a. Donald Trump en Richard Branson claimen aan 3 tot 5 uur slaap genoeg te hebben, wekt hierin ook een verkeerde indruk en is ook aantoonbaar onjuist. Dat ze weinig slapen zegt niet dat ze voldoende slapen.
Hieronder vind je 12 tips** om je nachtrust te optimaliseren:
Creëer een slaap-structuur: ga elke dag om dezelfde tijd naar bed en sta elke ochtend om dezelfde tijd op. Mensen zijn gewoontedieren en gedijen het beste op een vaste structuur. Ook fysiologisch werkt een structuur het beste doordat het lichaam op dezelfde tijden melatonine (slaaphormoon) aanmaakt (inslapen) en afbreekt (ontwaken). Dit is de belangrijkste tip.
Sport niet te laat op de avond. Zorg dat je 2 à 3 uur over hebt om de adrenaline die je vrijmaakt tijdens het sporten, af te voeren uit je lichaam voor je naar bed gaat.
Vermijd cafeïne en nicotine. Koffie, cola, bepaalde theesoorten en chocola bevatten caffeïne wat vaak 8 uur nodig heeft om uit je lichaam te verdwijnen. Rokers slapen vaak licht omdat nicotine een stimulerend middel is en worden vaak (te) vroeg wakker vanwege afkickverschijnselen.
Vermijd alcoholische dranken voor bedtijd. Hoewel alcohol een kalmerende werking heeft. Je slaapt er echter minder diep door en de kans bestaat dat je ‘s nachts wakker wordt omdat het effect is uitgewerkt.
Vermijd grote maaltijden en grote hoeveelheden drinken voor het slapen gaan. Deze kunnen respectievelijk maagklachten en nachtelijk urineren veroorzaken.
Indien mogelijk: vermijd het nemen van slaap-vertragende -of verstorende medicatie voor het slapen gaan. Sommige hart- en bloeddruk medicatie, astma medicatie en sommige homeopatische geneesmiddelen tegen hoesten, verkoudheid en allergieën kunnen het slaappatroon verstoren.
Doe geen power-naps na 15.00u. Hierdoor kom je mogelijk minder snel in slaap in de avond.
Neem de tijd om te ontspannen voor je naar bed gaat. Neem hier een uur of anderhalf de tijd voor. Lees een boek, of luister naar rustige muziek. Dim het licht.
Neem een heet bad voor je naar bed gaat. Na een heet bad zakt je lichaamstemperatuur, waardoor je sneller en makkelijker in slaap valt.
Zorg voor een donkere, koele, gadget-proof slaapkamer. Verduisterende gordijnen, +/- 18 graden, geen tv/beeldschermen/mobieltjes op de slaapkamer.
Zorg voor voldoende blootstelling aan direct daglicht gedurende de daguren (>= 30 minuten per dag). Gebruik een lichtwekker om te ontwaken ipv een wekker die geluid maakt.
Lig niet wakker in bed: Als je meer dan 20 minuten wakker ligt, sta dan op en doe een ontspannende activiteit tot je voelt dat je slaperig wordt. De spanning die ongewild wakker liggen met zich meebrengt, maakt het moeilijker om in slaap te vallen.
Doe er je voordeel mee voor een vitale en gezonde leefstijl.
Slaap lekker!
Arcon.
Bronnen:
*M.D. Milewski et al., “Chronic lack of sleep is associated with increased sports injuries in adolescent athletes.” Journal of Paediatric Orthopaedics 34, no.2 (2014):129-33
**Why we sleep. Matthew Walker. ISBN 978-0-141-98376-9
Commenti